پسا کرونا در جهان و ایران (بخش اول)
کرونا ویروس( COVID-19) همچنان در ایران و جهان قربانی میگیرد و فعلا کسی جلودارش نیست ، با رفتن ویروس که در هر مقطعی از زمان اتفاق بیفتد، تمامی دولت ها میبایست به سرعت برای اقتصادهای متلاشی شده خود و به فوریت جبران مافات و اقدام عاجل نموده و لزوما به ارائه و ترسیم راهبردهای اساسی، بنیادین و حتی فراتر از توان اقتصادی و سیاسی خود دست بزنند.
به اعتراف اغلب اقتصاد دانان مطرح و سرشناس جهان ، این بزرگترین بحران جهانی قرن بیست و یکم است. پس دولت ها نیز باید به اندازه بزرگی و بلکه به وسعت هولناکی آن راهبردهای ملی و بلکه جهانی خود را ترسیم نمایند. هم اینک نظر اقتصاددانان و حتی برخی جامعه شناسان بر این است که " کرونا " کمر اقتصاد جهانی را می شکند و فقر و گرسنگی توام با بروز جرم و جنایت را به شکلی بی سابقه و فزاینده ای گسترش میدهد ، پس در این شرایط موضوع "جهانی شدن " و بازار آزاد اقتصادی بشدت تضعیف گشته و افزایش احساسات ملی گرایانه و اولویت دادن به اقتصاد ملی جای خود را به تفکرات جهانی شدن خواهد داد . ناگفته نماند که این زمینه برای جمهوری خلق چین فرصت طلب، نیز مهیا میگردد که به آرزوی دیرینه خود برای در اختیار گرفتن محوریت جهانی شدن جامه عمل بپوشد. ( توضیح اینکه توفیقات بزرگ و ناباورانه چین در عرصه اقتصاد جهانی طی سالهای گذشته از سوئی و بوجود آوردن حس ملی گرایی بی سابقه و اعتماد به نفس قابل توصیف مردم این کشور(که با مهار کرونا ویروس نیز ابعاد تازه ای یافت) نیز دستمایه تحقق این اراده خواهد بود).
مصداق دیگر این مدعا البته مشهود شدن ضعف های ایالت متحده آمریکا در ساختار سیاسی اقتصادی خود و در سطح جهان می باشد و در حال حاضر نیز ضعف بزرگ مقابله با کوید - ۱۹ میباشد که نه تنها از چین بلکه از بسیاری کشورهای اروپائی و آسیایی نیز ضعیف تر عمل نموده و هم اینک با داشتن بیشترین تعداد مبتلا و بیشترین تعداد تلفات در راس همه کشورهای جهان است ، و بر اساس پیش بینی اساتید دانشگاه اهایو ، احتمال بیکار شدن تا ۲۵ میلیون نفر در ماه آینده دور از انتظار نیست که این به معنی متوقف شدن مراکز تولید و خدمات و بازرگانی آمریکا و به مفهوم شکستن کمر اقتصاد آن کشور میباشد و پدید آمدن این شرایط ناگوار ، موقعیت ارزنده ای برای " جهانی شدن " چینی ها فراهم و محتمل می نماید !! و اما فراگیر و جهانی شدن کرونا ویروس اقتصاد کشورها را بشدت تحت تاثیر قرار داده و بخش هایی مانند صنعت توریسم را که به کلی نابود کرده از جریان محاسبات GDP کشورها در سال 2020 و حتی سال بعد خارج نموده و موجب تعییر اساسی در روند محاسبات بودجه ( کسری شدید درآمدها ) نموده و مضافا به اشتغال آنها لطمه و مشکلات امنیتی نیز بوجود خواهد آورد.
لذا با این توصیف و شرایطی که در مقوله جهانی شدن بدان اشاره گردید و توقف جریان بازار آزاد اقتصاد ، پیش بینی میشود کشورها به تحکیم پایه های ملی و افزایش حس ناسیونالیستی رغبت و گرایش بیشتری نشان داده، تمایلی جدی داشته باشند که زنجیره تامین را خودشان مدیریت ، بازیابی و کوچک سازی کنند. لذا ضمن بازگشائی اقتصادی بایستی به راه اندازی و تقویت مراکز تولید ، صنعتی و کشاورزی ( صنایع تبدیلی ) بخش خدمات و تجارت توجه ویژه مبذول که هم موضوع مهم اشتغال حل شود (کاهش یابد) و هم از فروپاشی اقتصادی جلوگیری بعمل آمده و افزایش رشد و ارتقاء در GDP را نیز بدنبال داشته باشد.
بنابراین دولت ها بایستی در سیاست های اقتصادی خودتعادلی "بین سلامت و معیشت"برقرار نمایند. بدان معنی که مراکز تولید و کار، گشایش و از سلامت و بهداشت مردم نیز غافل نباشند. در چنین شرایطی تولیدات استراتژیک محور خواهد بود که در راس آن تولیدات صنایع غذایی بعنوان رکن مهم در تامین امنیت غذایی و تولیدات مواد و تجهیزات پزشکی بعنوان تامین امنیت سلامت بهداشتی و پیشگیری مجدد با تاکید بر ایجاد اشتغال نافذ خواهد بود و از سوی دیگر توجه به ثبات در تامین سایر مایحتاج عمومی ، جبران کسری و کمبود موجودی در کالاهای انبارها و ساماندهی زیر ساخت ها دارای اولویت خواهد بود. نکته مهم اما توجه به بخش کشاورزی در شرایط "کرونا ویروس" است که برای کشورها هم ضامن تامین امنیت غذائی و حتی داروئی است و هم اشتغال مستقیم و وابسته به آن را در مدار حرکت پوینده خود قرار خواهد داد.
در کشور عزیزمان ایران نیز بحمدالله شرایط برای کشاورزی و صنایع وابسته و تبدیلی و در زیر بخش های زراعت و باغبانی ، شیلات و آبزیان، جنگل مرتع ، دام و طیور و... کاملا مهیا است و بارندگی های سال زراعی جاری و سال قبل نیز در حد مطلوب و تناوب بارندگیها نیز در شرایط خوب میباشد.
گفتنی است زحماتی را که سیاست گذاران ، مدیران اجرائی و کارشناسان و متخصصان بخش کشاورزی به ویژه در دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی ، در ایجاد و احداث و تامین زیرساخت ها و پایه های کشاورزی علمی در کشور فراهم نمودند و البته بعدا در دهه ۸۰ و ۹۰ نیز تداوم یافت امروز به ثمر نشسته و به جرات میتوان ادعا کرد که در اغلب محصولات استراتژیک وضعیت مطلوب یا مناسبی داریم. برای نمونه در گندم صحبت از تولید ۱۴ میلیون تن در سال زراعی جاری شده که عدد قابل قبولی است ،هر چند که بر اساس نظر برخی متخصصان پتانسیل تولید ۲۰ میلیون تن گندم را دارا می باشیم.
به همین جهت و با تاسی به وضعیت خاص کشور در دوران کرونا و دوران پسا کرونا توجه دولتمردان پاستور و اهالی بهارستان را بیش از گذشته به بخش مهم کشاورزی کشور و سهم آن در GDP و سهم آن در اشتغال و تلاش کشاورزان زحمت کش معطوف می نمایم و تاکید دارم که نه تنها در این بخش توفیقات، علیرغم کمبودها در سطح بسیار خوبی است و موضوع مهاجرت بالعکس را نیز بخش کشاورزی فراهم آورده و چرخ های بسیاری از صنایع به ویژه صنایع وابسته و تکمیلی مستقیم را با ایجاد صدها هزار شغل به حرکت درآورده، در پسا کرونا نیز اقتصاد کشاورزی سهم قابل توجهی از کل اقتصاد کشور را به خود اختصاص خواهد داد.
در این خصوص نظرات خودتان را حتما با ما درمیان بگذارید.
سلام
کرونا تمام اقتصاد دنیا را فلج کرده متاسفانه